Loden leidingen op school, hoe ga je daar als bestuur mee om?
Vorige maand werden we geconfronteerd met het nieuws dat er nog steeds scholen in Nederland zijn met loden drinkwaterleidingen. Vroeger werden loden drinkwaterleidingen in Nederland veelvuldig toegepast maar in de loop der tijd zijn deze leidingen meestal vervangen door koper of kunststof leidingen. In oude gebouwen zijn echter soms nog loden leidingen aanwezig en drinkwater uit deze leidingen kan gezondheidsschade veroorzaken bij kinderen en het personeel.
Nu kun je alleen de loden drinkwaterleiding vervangen en verder gaan met de orde van de dag, maar beter is het om een systeem te hanteren waardoor je dit soort risico’s vroegtijdig in de school opspoort en daar beleid op maakt. Dat kan door middel van de Risico Inventarisatie en Evaluatie, ook wel de RI&E genoemd.
Schoolbestuur verantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid
Schoolbesturen in Nederland worden geacht de risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn in hun scholen te kennen en te beheersen. Dit is van toepassing voor de aanwezigheid van Frisse Lucht (binnenmilieu) maar ook voor de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen zoals asbest en-of lood. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van het schoolbestuur om hiervoor een plan te maken dat beschrijft hoe met dit risico omgegaan wordt.
Direct stappen zetten?
Rondom de aanwezigheid van loden leidingen kan je als bestuur de volgende stappen zetten.
1. Controleer het bouwjaar. Loden leidingen komen in de basis alleen mogelijk voor bij gebouwen van voor 1960. Gebouwen die na die tijd zijn gerealiseerd vallen dus af.
2. Ga na of er loden leidingen aanwezig zijn en zo ja wat deze loden leidingen doen. Dit kan gemakkelijk door het water te laten controleren. Dit zowel op punt van binnenkomst (in het gebouw) als bij de watertappunten. ( zie bijvoorbeeld dit instructiefilmpje: https://www.vitens.nl/service/loden-leidingen )
3. Als er inderdaad loden leidingen zijn aangetroffen maak dan, in goed overleg, met de gemeente een plan van aanpak. Er is geen wettelijke regelgeving of subsidie voor.
Meenemen in Risico Inventarisatie en Evaluatie
Het vraagstuk van de loden leidingen staat niet op zichzelf. Het vraagstuk moet gezien worden binnen de andere risico’s die zich binnen de huisvesting kunnen voordoen. Als schoolbestuur is het belangrijk te weten welke risico’s er in de school aanwezig zijn. Welke gevaarlijke stoffen komen er in de school voor? Praten we alleen over loden leidingen of zit er ook asbest in het gebouw? En wordt er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van gevaarlijke stoffen bij de lessen Scheikunde? Voor zowel het Primair Onderwijs als ook het Voortgezet Onderwijs zijn er Arboscans ontwikkeld die je stap voor stap meenemen langs alle mogelijke risico’s in de school. Voor scholen die dit voor het eerst doen is dit best even een klus. Maar eenmaal aanwezig hoeft de lijst alleen nog maar jaarlijks geëvalueerd te worden. Niet alle risico’s worden in de Arboscan bij naam genoemd, zo kan het nodig zijn om vervolgonderzoek te doen. Op die onderdelen kan dan een gespecialiseerd bedrijf worden gevraagd om het risico in kaart te brengen.
Prioritering
Naast inzicht geeft De Arboscan ook advies over de prioritering. Niet alle risico’s zijn namelijk even urgent. Hoe hoger het risico hoe urgenter de aanpak is. De mate van urgentie komt vast te liggen in het plan van aanpak. Voor ieder gevonden risico wordt in dit plan vastgesteld hoe, en op welke termijn, het wordt weg genomen of beheersbaar wordt gemaakt. Uitgangspunt is te gaan werken vanuit de bronaanpak. Het risico wordt bij de bron aangepakt. Bij loden leidingen kan dit door de leiding te vervangen voor een koperen of kunststof leiding.
Borging
Het beheersbaar maken van risico’s in de school is een belangrijke verantwoordelijkheid van het schoolbestuur. Het is dan ook goed om het veiligheids-, gezondheids- en welzijnsbeleid (VGW-beleid) hoog op de agenda te zetten. Door een werkgroep met vertegenwoordigers van alle niveaus in de school verantwoordelijk te maken voor de uitvoering van het beleid kun je ervoor zorgen dat er een breed draagvlak is in de school. De P(G)MR en de Arbodienst kijken mee bij de totstandkoming en uitvoering van het VGW-beleid in de school. Zo kun je er als school voor zorgen dat je niet verrast wordt door nieuwsberichten over bijvoorbeeld loden leidingen maar dat je proactief dergelijke risico’s aanpakt in de school.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderwerp of hoe om te gaan met asbest kun je terecht bij de helpdesk Ruimte-OK of bij je arbodienst. Wil je op je school gebruikmaken van de Arboscans kijk dan op de site van Arbomeester of Arboscan-VO. Meer informatie over gevaarlijke stoffen op school vind je hier voor PO en hier voor VO.
